De penopauze, ook wel de mannelijke overgang genoemd, is een natuurlijk proces dat mannen doormaken tussen de leeftijd van 45 en 70 jaar. Het is vergelijkbaar met de overgang bij vrouwen, in die zin dat er veranderingen plaatsvinden in hormoonspiegels en de reproductieve systemen van het lichaam. Maar wat zijn de symptomen van deze verandering? En hoe kun je de penopauze tegengaan? In dit artikel proberen we je te informeren over al jouw vragen over de mannelijke overgang.
Wat is de penopauze
Om te begrijpen wat de klachten zijn van de mannelijke overgang, is het goed om eerst dieper in te gaan op wat de penopauze precies is.
Bij mannen is de penopauze te wijden aan een tekort aan testosteron op latere leeftijd. De productie van testosteron wordt gereguleerd door het hypofyse-hypothalamus-testis-systeem, dat bestaat uit de hypofyse (een klier in de hersenen), de hypothalamus (een deel van de hersenen) en de testikels (de mannelijke geslachtsklieren). De hypofyse produceert luteïniserend hormoon (LH) en follikelstimulerend hormoon (FSH), die de productie van testosteron in de testikels reguleren.
Tijdens de mannelijke overgang daalt de productie van LH en FSH, wat leidt tot een afname van de testosteronproductie. Deze afname van testosteron kan leiden tot de fysieke en emotionele symptomen van de mannelijke overgang. Bij circa 12-15% van de mannen zijn de klachten dusdanig dat ze er echt (veel) last van hebben.
Herken de klachten van de penopauze
Er zijn een aantal herkenbare klachten die horen bij de penopauze. Het is per persoon afhankelijk in welke mate je last krijgt van de symptomen. Ook hoef je niet altijd last te krijgen van alle symptomen, maar kunnen er zich slechts één of een aantal voordoen. Als man is het goed om te weten aan welke symptomen je een testosteron tekort kunt herkennen, zodat er actie kan worden genomen tegen deze vervelende periode in het leven.
De symptomen van testosteron tekort
Bij een tekort aan testosteron kun je last krijgen van verschillende kwalen. Hieronder hebben we een lijstje gemaakt van de meest voorkomende symptomen van een testosteron tekort.
Een lager libido en erectieproblemen: Een tekort aan testosteron kan leiden tot een afname van de libido (seksuele behoefte), problemen met het behouden van een erectie en een afname van de zaadproductie.
Gewichtstoename: Een tekort aan testosteron kan ook leiden tot gewichtstoename (vooral rond de buik), omdat het hormoon een belangrijke rol speelt bij het reguleren van het metabolisme.
Verminderde spiermassa en kracht: Een tekort aan testosteron kan leiden tot een afname van de spiermassa en kracht. Dit komt omdat testosteron een belangrijke rol speelt bij de opbouw van spieren en het behoud hiervan.
Verandering in emotionele toestand: Sommige mannen kunnen ook last krijgen van emotionele veranderingen tijdens de penopauze. Denk hierbij aan klachten zoals prikkelbaarheid, stemmingswisselingen of een afname van het zelfvertrouwen. In sommige gevallen kan de penopauze zelfs leiden tot depressiviteit.
Verminderde botdichtheid: Bij de ontwikkeling en behoud van botdichtheid komt ook de productie van testosteron kijken. Een tekort aan testosteron kan leiden tot osteoporose (verminderde botdichtheid). Hierdoor zijn je botten minder sterk en kunnen deze sneller breken.
Verminderde haargroei: Een tekort aan testosteron kan ook leiden tot haarverlies of een afname van de haargroei op het hoofd, het gezicht en het lichaam.
Kan de mannelijke overgang behandeld worden?
Er zijn verschillende behandelingen voor de penopauze.
- Hormonale behandelingen: Tekort aan testosteron kan worden aangevuld. Dit kan worden gedaan door middel van testosteronvervangingstherapie, waarbij testosteron via een injectie, pleister of gel wordt toegediend. Hoewel deze behandelingen effectief kunnen zijn, zijn er bij het verminderen van de symptomen van de penopauze ook mogelijke risico’s verbonden. Daarom is het altijd belangrijk om met jouw arts te overleggen wat voor jouw de meest geschikte behandeling is.
- Lifestyle-veranderingen: Een goede levensstijl kan de symptomen van de penopauze verminderen. Denk aan gezonder voeding, weinig of geen alcohol, en goed bewegen (regelmatige oefeningen om de spiermassa te behouden en het gewicht te beheersen). Het krijgen van voldoende slaap en het verminderen van stress kan ook helpen bij het beheersen van de emotionele symptomen van de penopauze.
- Alternatieve behandelingen: Er zijn ook alternatieve behandelingen beschikbaar zoals kruidengeneesmiddelen of acupunctuur, om de symptomen van een testosteron tekort te verminderen. Hoewel deze behandelingen soms effectief kunnen zijn, is er beperkt wetenschappelijk bewijs om hun effectiviteit te ondersteunen. Het is daarom belangrijk om met een arts te overleggen voordat je een alternatieve behandeling probeert.
Conclusie
In het algemeen is het belangrijk om te onthouden dat de penopauze een natuurlijk proces is dat bij elke man op een bepaald punt in hun leven zal optreden. Het leidt bij 12-15% van de mannen tot fysieke en emotionele klachten, zoals minder zin in seks, vermoeidheid, stemmingswisselingen, slechtere concentratie, zweten en opvliegers, gewichtstoename en haaruitval. Het is normaal om fysieke en emotionele veranderingen te ervaren tijdens deze tijd, en het is belangrijk om met een arts te overleggen als je denkt dat deze veranderingen een negatief effect op jouw leven hebben. Door middel van behandelingen en aanpassingen aan de levensstijl, kunnen mannen de symptomen van de penopauze verminderen.
